Bahattin Albayrak/Nazilli/Aydın 

Atamızın Nazilli'ye gelişinin 87.yıldönümü coşkuyla kutlandı 

Nazilli'de Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nazilli’ye gelişinin ve Sümerbank Basma Fabrikasının açılışının 87. Yıldönümü çeşitli etkinlik ve törenlerle kutlandı.

 İlk tören İstasyon Meydanında yapıldı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunmasının ardından Kaymakam Huriye Küpeli Kan, Garnizon Komutanı Pers. Albay Mehmet Toker ve Belediye Başkanı Dr. Ertuğrul Tetik Atatürk Anıtına çelenk sundular. 

 Daha sonra Protokol üyeleri ve oluşturulan kortej Atatürk Anıtı önünden Belediye Meydanına kadar ellerinde Türk Bayrakları ile 3 KM’lik yürüyüş gerçekleştirdiler. 

Etkinliklerin ikinci bölümü ise Atatürk’ün 9 Ekim 1937 yılında Nazilli’ye gelerek hizmete açtığı Sümerbank Basma Fabrikası tesislerinde yapıldı. Protokol üyeleri Sümerbank tesislerinde ilk olarak Fabrikanın Müdürlük binasında ve şu anda müzeye dönüştürülen bölümünü ziyaret ettiler. Nazilli Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Özçağ ilçe Kaymakamı ve protokol üyelerini müzeye dönüştürülen fabrikanın Müdürlük binasında bilgilendirdi. 

Protokol üyeleri Müdürlük Binasının balkonuna çıkarak Atatürk’ün 9 Ekim 1937 günü Nazilli halkına hitap ettiği balkondan fabrikayı izlediler. 

Daha sonra İstasyon bölümüne geçilerek Sümerbank Basma Fabrikası ile ilgili olarak konuşmalar yapıldı. İlk konuşmayı Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Özçağ yaparak, “Cumhuriyetimizin banisi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Nazilli’ye Gelişi ve Sümerbank Basma Fabrikası’nın Açılışının 87. Yıldönümü dolayısıyla Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli Sümer Kampüsü’nde düzenlenen anma törenine hepiniz hoş geldiniz.

Mustafa Kemal Atatürk, İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı'nın girişinde, Türkiye’de uygulanan iktisadi devletçilik için; ‘Türkiye'nin ihtiyaçlarından doğmuştur’ ifadesini kullanmış ve devletçiliği şöyle tanımlamıştır: ‘Fertlerin hususi teşebbüslerini ve faaliyetlerini esas tutmak, fakat büyük bir milletin bütün ihtiyaçlarını ve birçok şeylerin yapılmadığını göz önünde tutarak, memleket iktisadiyatını devletin eline almak’

İşte böyle bir fikir ve düsturla, 23 Ağustos 1935 tarihinde dönemin ekonomi bakanı Celal Bayar tarafından temelleri atılan, 18 ay gibi çok kısa bir sürede tamamlanarak, 9 Ekim 1937 tarihinde bizzat Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün yüce teşrifleriyle hizmete açılan ve Genç Cumhuriyet'in Birinci Beş Yıllık Planı'nın ilk önemli eseri sayılan Nazilli Basma Fabrikası; Büyük Menderes nehrinin suladığı verimli toprakların ürünü olan pamuğu uzağa gitmeksizin yine aynı nehrin suyundan yararlanarak bölgeye yakın linyit kaynaklarının elektriğe dönüşmesi, bölgede yaşayan işgücünden faydalanarak üretilecek basmaların İzmir-Aydın demiryolu vasıtasıyla pazara sevki açısından büyük önem taşımaktadır” dedi.

Konuşmasını sürdüren Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Özçağ,”Fabrikanın kurulmasından önce bölgede üretilen pamuğun daha iyi nitelik kazanması amacıyla pamuk ıslah istasyonu kurulması, Sovyet kredisi ile inşa edilen fabrikanın kredi geri ödemesinin narenciye ile yapılması, işçilerine sunduğu modern ve huzurlu çalışma ortamına ek olarak sağlanan ekonomik ve sosyal olanaklar, Nazilli'yi büyük bir şehir kimliğine kavuşturması, Nazilli Basma Fabrikası'nı büyük bir dehanın eseri ve tam bir devletçilik projesi yapmaktadır.

Fabrikanın açılışına tanıklık eden Şevket Süreyya Aydemir, anılarında şunları aktarır: ‘Fabrikanın 480 büyük tezgâhının birer çökmüş dev gibi sıra sıra dizildikleri düz, geniş, tepeden ışıklarını alan aydınlık, temiz atölyeler uzayıp gidiyordu. Herkes yerinde, herkes makinesinin başındaydı. Atatürk'ü her yeri gören, yerden yüksekçe bir platforma buyur ettiler. Daha sonra Atatürk'ün arkasına duran müdürden sessiz bir işaret verildi. İşte o zaman bin başlı dev, korkunç bir kükreyişle birden harekete geçti. Müdürün verdiği o işaretle bütün motorlar, tezgahlar birden coşmuşlardı. Şimdi Menderes vadisinin göklerine kadar vuran, Menderes'in kim bilir kaç defa duyduğu yersarsıntısı gürültülerini, yıldırım uğultularını andıran bir dünya titreyişi havayı dolduruyordu.

Tam o anda, Atatürk'ün ağzından şu kelimeler döküldü: ‘İşte bu bir musikidir’ Tekniğin, üretimin, devletçiliğin musikisi tam 65 yıl boyunca bu ülkeye hizmet etti. Basma üretti, elektrik üretti, hastane üretti, lojman üretti, kreş üretti, spor üretti, bir şehri yarattı. Ve keşke bu musikinin sesi hiç kesilmeseydi. Nazilli'yi, cumhuriyeti aydınlatmaya devam edebilseydi. 

Bizler, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi olarak, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün içerisinde bulunduğumuz bu değerli mirasında, sanayinin musikisini eğitim alanında devam ettirmenin gayreti içindeyiz.

Bu gayreti gösterirken Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün kurduğu cumhuriyetin temel değerlerine bağlı gençler yetiştirmek temel hedeflerimizdendir. Unutmayalım ki cumhuriyete çok şey borçluyuz. Bu borcumuzu çalışarak, üreterek ödemeye yaşamımız boyunca da devam edeceğiz.

Bu vesileyle; Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyor, Nazilli Basma Fabrikasında emeği geçmiş herkese şükranlarımı sunuyorum. Ebediyete irtikal etmişlerimizin ruhları şad olsun, aramızda olan Sümerbank emeklilerimize sağlık ve afiyet diliyor, hepsinin ellerinden öpüyorum” dedi.    

Nazilli Belediye Başkanı Dr. Ertuğrul Tetik’de, “Bugün burada inanın ki duygu dolu anlar yaşıyorum. Çünkü ben bu fabrikanın okulunda ‘Sümer İlk okulunda’ okudum. Fabrikanın lojmanlarında büyüdüm. Tek amacım var. tekrar Nazilli Sümerbank Basma Fabrikasının açılarak Nazilli halkına hizmet vermesidir. Bunun içinde ne gerekiyorsa onu yapmaya hazırım. Tüm Nazilli halkı da bunu istiyor zaten” dedi. 

Konuşmaların ardından Nazilli istasyon garından Fabrikada çalışan işçileri getiren ‘Gıdı gıdı’ treni ile nostaljik geziler yapıldı.